21 November 2019

Ritme in het leven: zestigplussers maken muziek

Het project ‘Florence Swingt’ won in juni 2019 de VOORbeeld-verkiezing en ontving bijna zeventigduizend euro. Wat is er sindsdien gebeurd? Martin Oosterheert, verantwoordelijk voor Florence Actief, doet verslag welke stappen ze hebben kunnen maken.

De drummer, net twee weken bij de band, tikt af. Geroutineerd zet de zevenkoppige blazerssectie het refrein weer in. Bassist en drummer grooven alsof ze al jaren samenspelen. De xylofoonspeler voegt virtuoos heldere accenten toe en de zangeres zingt de sterren van de hemel. De man achter het mengpaneel stelt het volume nog iets bij. De jazz standard ‘Come fly with me’ klinkt door de koffieruimte/bibliotheek van het Gulden Huis, een locatie van ouderenzorgorganisatie Florence. Dan doet de bandleider zijn hand omhoog, de band stopt, en hij geeft nog een keer aan hoe een bepaald ritme loopt. De swingband is bezig met hun wekelijkse repetitie op de vrijdagochtend. Er wordt gelachen, met passie gesoleerd, er worden kritische noten gekraakt en fouten verbeterd. In één oogopslag is ‘live’ duidelijk wat de winnaar van de VOORbeeld-verkiezing 2019 beoogt: zestigplussers vitaal houden door muziek maken te faciliteren.

Achter het gordijn

‘We hadden in de finale twee geduchte concurrenten, beide ook mooie maatschappelijke projecten, maar dat de jury uiteindelijk koos voor het project ‘Florence Swingt’ is natuurlijk geweldig. De volgende ochtend beseften we pas wat er was gebeurd. We hebben echt gewonnen, een heleboel geld. En ook kwam het gevoel: nu moeten we echt aan de bak’, beschrijft Martin Oosterheert, verantwoordelijk voor Florence Actief, de euforie na het winnen van de VOORbeeld-verkiezing 2019. Zij overtuigden de jury met hun pitch die nog een verrassing bevatte voor het publiek. ‘Achterin de zaal hadden we een van onze bands stiekem achter een gordijn klaargezet. Opeens ging het gordijn open en begon de band te spelen. Je zag de zaal kijken: wat gebeurt daar nou?’ 

Muziek maakt iets los

Onder het label Florence Actief maakt ouderenzorgorganisatie Florence vele activiteiten voor vitale zestigplussers mogelijk. Een daarvan is muziek maken. ‘We merkten dat deelnemen in een band, koor of orkest veel belangstelling heeft’, vertelt Oosterheert. ‘Mensen gaan met pensioen, hebben tijd en willen dan weer iets doen met muziek. Los daarvan, muziek doet altijd iets met mensen, het roept een bepaalde emotie op.’ Daarom is Florence Actief ook muziek maken gaan faciliteren. ‘Als zorginstelling willen we mensen zo lang mogelijk het leven laten leven wat hen lief is. Door mensen vitaal te houden, dragen we indirect ook bij aan het beheersbaar maken van de zorgkosten.’ 

Vitaliteit

Oosterheert legt uit waarom de activiteiten zo belangrijk zijn. ‘Als mensen stoppen met werken zijn behoud van een ritme in je dagstructuur en sociale contacten belangrijk om vitaal te blijven. Daar is veel onderzoek naar gedaan. Als de sociale kring kleiner wordt en je investeert niet zelf actief in contacten en activiteiten, kunnen mensen kwetsbaarder worden. Dan ontwikkelt zich al snel een zorgvraag.’ De activiteiten van Florence Actief hebben een wetenschappelijke basis. ‘Wij worden gevoed door The Leyden Academy on Vitality and Ageing (https://www.leydenacademy.nl), een onderdeel van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Met hen hebben we periodiek overleg om kennis uit te wisselen.’

Nieuwe bands

Welke stappen heeft Florence kunnen maken dankzij het geld dat het netwerk van VOOR bij elkaar heeft gebracht? ‘We hebben nu een stuk of vijf bands en twee orkesten. Daarmee hebben we al veel ervaring opgedaan. Met het geld van VOOR gaan we nieuwe bands opstarten om voor nog meer mensen activiteiten te organiseren. We zijn actief nieuwe deelnemers gaan werven, onder meer met een advertentie in lokale bladen. Dat is een prima medium voor zestigplussers. We hebben nu al veel goede reacties ontvangen. Ook is er een soort sneeuwbaleffect, via via breidt het aantal deelnemers zich verder uit. Binnenkort kunnen we met nieuwe bands gaan starten.’

Bandleider 

De grootste kostenpost vormt de begeleiding van de bands, orkesten en koren. ‘We werken altijd met een professionele bandcoach, dirigent of orkestleider. Daar zit een prijskaartje aan, maar het is een belangrijk deel van het succes. De bandcoach is zelf muzikaal deskundig en weet ook hoe je iets kunt overbrengen en anderen iets kunt leren. Je moet een aantal individuen tot een team smeden en ze optreedvaardig en optreedwaardig maken.’ Oosterheert legt uit wat het leiden van een zestigplusband betekent: ‘Als bandleider sta je voor mensen met de nodige levenservaring. Ze weten heel goed wat ze wel en niet leuk vinden en spreken een bandleider daar direct op aan. In de orkesten en in de big bands zitten zelfs enkele professionele muzikanten die gepensioneerd zijn en gewoon doorgaan met muziek maken. Dat is een waardevolle toevoeging voor onze band. Anderen zijn weer minder ervaren muzikanten. Als docent moet je echt affiniteit hebben met de doelgroep. De docenten die we nu hebben, gaan er echt voor. Ik ben er ongelofelijk trots op wat ze bereikt hebben.’

Naar een optreden toewerken

De band die in de finale van de VOORbeeld-verkiezing optrad is al vijf jaar bij elkaar. ‘Zij hebben al zoveel stappen gemaakt. Zij hebben optredens op locaties van Florence en bij andere zorginstellingen in het hele land. We laten op die manier een grote groep ouderen van muziek genieten. Ook bij andere evenementen spelen ze. Een van onze bands heeft opgetreden op Parkpop, het belangrijkste popfestival in Den Haag. Binnenkort spelen ze op een congres over ouderenzorg waar ook de minister komt. Voor de band is het natuurlijk fantastisch om naar een optreden toe te werken.’

Versterker sjouwen

Een klein deel van de financiële middelen gaat in nieuwe apparatuur zitten. Ook hebben sommige bands ‘bedrijfskleding’ voor de optredens. Er is geld voor reiskosten, een drankje en hapje rond een optreden en ondersteuning bij optredens. ‘Zeker voor een bigband is het een hele logistieke operatie met instrumenten en versterkers. Als je zeventig of tachtig bent, sjouw je niet meer even een versterker van twintig kilo naar het podium. Daar hebben we dus hulp bij.’

Vitaal blijven met muziek

Er wordt serieus gerepeteerd onder professionele leiding. Ervaren en minder ervaren muzikanten komen elk op hun eigen manier tot hun recht in het eindresultaat. Enthousiasme voor de muziek is het belangrijkste. ‘Nu kunnen we een aantal nieuwe bands de komende jaren op weg helpen. Wel proberen we ze na een tijdje weer los te laten. Enkele bestaande bands kunnen we blijven ondersteunen’, vertelt Oosterheert, ‘maar we willen zoveel mogelijk mensen mobiliseren en vitaal houden en muziek is daar een mooi middel voor. Het gaat om hún leven.’

Ben je ook VOOR?

Wil je meedoen met de VOORbeeld-verkiezing 2020? Opdrachtgevers en zelfstandig professionals die in 2019 met VOOR samenwerken voor wervingsopdrachten (voor vast en voor tijdelijk) mogen een project inzenden in de VOORbeeldverkiezing 2020. Steeds meer ambitieuze opdrachtgevers hebben positieve ervaring met de bemiddelingsformule van VOOR. Omdat ze snel en tegen een scherp tarief in contact komen met de best passende professional die hun organisatie kan versterken. Voor tijdelijk of voor vast; staf, managers, directie, bestuurders en toezichthouders. En omdat ze dan ook een project mogen inzenden voor de VOORbeeld-verkiezing. Interesse? Stuur ons een mail of neem contact op met een van de partners. Steeds meer mensen zijn VOOR.

Archief