Onderzoekende projectleider schadelijke wachttijden Jeugdzorg

Den Haag

05-03-2020

Organisatie

INTRODUCTIE
Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge heeft het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) gevraagd hoge prioriteit te geven aan het ontrafelen en terugdringen van schadelijke wachttijden in de Jeugdzorg. Daarom is het OZJ op zoek naar een onderzoekende projectleider die met dit urgente en complexe vraagstuk aan de slag gaat.

OVER DE DECENTRALISATIE EN TRANSFORMATIE VAN DE JEUGDZORG
“In het regeerakkoord is vastgelegd dat er verschillende decentralisaties worden doorgevoerd in het sociale domein. Eén decentralisatie behelst de jeugdzorg. Vanaf januari 2015 (met de invoering van de nieuwe jeugdwet) worden de gemeenten verantwoordelijk voor alle ondersteuning, hulp en zorg aan kinderen, jongeren en opvoeders. Taken en verantwoordelijkheden van Rijk, zorgverzekeraars, provincie en stadsregio’s komen over naar de gemeenten. Dit is een veelomvattende en complexe verandering die veel (kwetsbare) mensen raakt en waarmee veel geld gemoeid is. Tegelijkertijd ligt er de opgave bij de gemeenten om niet alleen de verantwoordelijkheid te dragen voor een adequate uitvoering van de jeugdzorg (transitie), maar ook om een inhoudelijke vernieuwing van deze zorg te realiseren (transformatie). De boodschap van het Rijk bij deze decentralisatie is dat de jeugdzorg beter en goedkoper moet worden uitgevoerd. Vandaar dat de overdracht van de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg naar de gemeenten samen zal vallen met een korting op het, door het Rijk aan de gemeenten beschikbaar gestelde budget voor de uitvoering van deze nieuwe jeugdzorgtaken. De decentralisatie en transformatie van de jeugdzorg biedt kansen, maar kent ook risico’s. Kansen en risico’s voor zowel de gemeente, de zorgaanbieders als de cliënten. Dit maakt het belang groot dat de gemeente doelmatig en doeltreffend beleid voert” (bron: rapport Decentralisatie Jeugdzorg van Rekenkamer Den Haag d.d. september 2014).

“In 2017 is een eerste evaluatie van de Jeugdwet (in opdracht van VWS en Justitie en Veiligheid) uitgevoerd. Vóór de Jeugdwet hadden te veel bestuurslagen te maken met jeugdzorg. Het geld kwam uit allerlei potjes en de zorg was versnipperd. Het was echt nodig om de zorg dichtbij huis te organiseren. Na invoering van de Jeugdwet wordt de jeugdzorg vanuit 42 regio’s georganiseerd. Een regio varieert van 1 grote tot meerdere kleine(re) gemeenten. Uit de evaluatie van de Jeugdwet blijkt dat met de decentralisatie een goede beweging in gang is gezet en ouders positief zijn over de hulp. Maar ook blijkt dat kwetsbare kinderen en ouders dat niet altijd zo ervaren; zij hebben moeite om de weg naar de juiste hulp te vinden. Dat heeft te maken met de grote diversiteit van wijkteams tussen gemeenten. Wat mag een gezin eigenlijk van zo’n team verwachten? Met welke vragen kunnen ze aankloppen? Als dat niet helder is georganiseerd, lukt het nooit om toegang tot de zorg dichterbij te brengen. Een ander punt uit de evaluatie is de samenwerking tussen domeinen, zoals de jeugdhulp, het onderwijs en bijvoorbeeld de schuldhulpverlening. Daar komen gemeenten nog te weinig aan toe. De ministeries van VWS en Justitie en Veiligheid, en de VNG hebben de uitkomsten van de evaluatie besproken in ‘ronde tafels’: met gemeenten, jeugdsector en andere maatschappelijke organisaties. De uitkomst van deze gesprekken zijn input geweest voor het opstellen van het Programma Zorg voor Jeugd” (bron: nieuwsbericht VNG d.d. 16/2/2018)

OVER HET PROGRAMMA ZORG VOOR DE JEUGD
Vanuit de evaluatie van de Jeugdwet is het landelijk programma Zorg voor de Jeugd opgesteld met VWS als primaire opdrachtgever en financier. Binnen de stuurgroep zijn alle relevante landelijke partijen en ministeries vertegenwoordigd zoals brancheorganisatie jeugdhulp, diverse beroepsorganisaties, cliëntenorganisaties, ministerie van justitie en veiligheid, ministerie van onderwijs, VWS en de VNG. Het doel van het programma is om de zorg voor jeugd samen steeds beter te maken waarin professionals, gemeenten, Rijk, cliënten- en jeugdhulporganisaties samenwerken. Niet vanachter een bureau, maar in de lokale praktijk. Het programma kent 6 doelen:

• Betere toegang tot Jeugdhulp

• Zo thuis mogelijk opgroeien

• Alle kinderen kans zich zo goed mogelijk te ontwikkelen

• Kwetsbare jongeren helpen beter zelfstandig te worden

• Jongeren beter beschermen als hun ontwikkeling in gevaar komt

• Investeren in vakmanschap

Om het programma te versterken is een landelijk Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd in het leven geroepen dat gefinancierd wordt vanuit VWS en gehost wordt door de VNG. Het is een sterk team met veel expertise en de verwachtingen van dit team van alle stakeholders zijn dan ook groot.

OVER HET ONDERSTEUNINGSTEAM ZORG VOOR DE JEUGD
Het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ)zet zich in voor een fijne jeugd voor ieder kind. Vanuit het OZJ worden initiatieven in het hele land ondersteund die bijdragen aan vernieuwing en verbetering van de Jeugdhulp. Het OZJ bouwt aan een lerend jeugdstelsel samen met alle lokale, regionale en landelijke stakeholders die kunnen bijdragen aan een veilige en fijne jeugd voor ieder kind. Het OZJ is zelf ook lerend: de richting is helder, maar de weg ernaartoe staat niet vast. Het OZJ is bedoeld als de ‘onzichtbare’ kracht die het veld van professionals ondersteunt bij concrete vragen en casuïstiek en bij het creëren van voorwaarden om kinderen en gezinnen beter tot hun recht te laten komen.

Het OZJ werkt vanuit vier veranderopgaven:

1. Ontwikkelen van een lerend jeugdstelsel,

2. Professionaliseren opdrachtgever- en opdrachtnemerschap,

3. Verbeteren van wijkgericht werken met de leefwereld als vertrekpunt,

4. Oppakken en leren van complexe casuïstiek.

Het OZJ bestaat ongeveer uit veertig personen. Per veranderopgave is er een Ambassadeur met een staat van dienst binnen de Jeugdzorg, er zijn zeven Ontwikkelaars en specialisten (waaronder een voor deze opdracht relevante dataspecialist) die zich met diverse inhoudelijke opgaves bezighouden en er zijn 25 Regio-ambassadeurs. De Regio-ambassadeurs zijn zichtbaar en beschikbaar voor gemeenten, professionals en cliënten en helpen jeugdregio’s met het realiseren van de gestelde doelen in de regioplannen en bij de voortgang in de dagelijkse praktijk

Opdracht

OVER DE CONTEXT EN DE OPDRACHT
Jeugdzorg zich speelt zich af in een complexe context en staat voor een grote veranderopgave. Het aanbod binnen de Jeugdzorg is versnipperd, divers qua inhoud en wisselend van kwaliteit en effectiviteit.

Wachttijden zijn een complex fenomeen en kent zowel ‘harde’ als ‘zachte’ componenten. Er kan gekeken worden naar de tijd tussen vraag en antwoord. Dit betreft verschillende soorten momenten (aanmelding, intake etc.). Wachttijd gaat ook over beleving en verwachting. Wachttijd is ook lang niet altijd een probleem. Daarom richt de opdracht zich specifiek op ‘schadelijke wachttijden’.

Er staan in de Jeugdwet geen scherpe definities over wachttijden en ook is er niet zoiets als een Treeknorm zoals de ZVW deze kent. Aanbieders en gemeenten maken onderling afspraken over registratie en communicatie van wachttijden. De administratieve processen en registratie van wachttijden zijn per jeugdhulpregio dus verschillend georganiseerd. Aanbieders zijn in principe verplicht om via hun website actuele informatie te geven over wachttijden. Schadelijke wachttijden zijn uiteraard onwenselijk en worden regelmatig zichtbaar door schrijnende casuïstiek in de media.

Vanuit het OZJ is in 2019 een eerste analyse gedaan van (het logistieke proces van) wachttijden. Daaruit blijkt dat door gebrek aan kennis of feitelijk inzicht het een moeilijk vraagstuk betreft. Het probleem is naar verwachting niet met enkelvoudige ingrepen op te lossen. Het beeld bestaat dat wachttijden voor een deel voortkomen uit de manier waarop het systeem van jeugdhulp is ingericht. Om dit systeem lerend te veranderen zoekt het OZJ naar sleutelinzichten en ‘knoppen’ waaraan gedraaid kan worden zodat kinderen en gezinnen minder lang op hulp hoeven te wachten of minder schadelijkheid ervaren. De inzichten die tot dusverre zijn opgehaald bieden nog onvoldoende oplossingsrichtingen om schadelijke wachttijden daadwerkelijk aan te pakken. Daarom is het OZJ op zoek naar een projectleider om binnen de looptijd van het programma (tot eind 2021) slagen te maken op dit thema. Om voortgang te realiseren is ervoor gekozen om binnen 3 tot 5 nader te bepalen regio’s een verdiepingsslag te maken. De keuze voor deze regio’s wordt bepaald in overleg met de ambassadeurs en dient een representatieve afspiegeling van de praktijk te zijn (keuze in grote stad en/of platteland etc.). Commitment en beschikbaarheid van betrokken aanbieders en gemeenten om gezamenlijk deze materie te ontrafelen en te stroomlijnen is cruciaal.

De vragen die door de projectleider beantwoord/onderzocht moeten worden zijn:

- In hoeverre zijn in de (geselecteerde) jeugdregio’s de wachttijden zichtbaar en hanteerbaar,

- Hoe zijn de vier veranderopgaven van het OZJ afzonderlijk en integraal van invloed op wachttijden,

- Welke overdraagbare inzichten en werkwijzen kunnen ontwikkeld worden en hoe zijn deze overdraagbaar naar andere regio’s,

- Is het bijvoorbeeld mogelijk om een concrete toolbox te ontwikkelen waar partijen in het jeugddomein gebruik van kunnen maken.
Met als hoofdvraag: welke bouwstenen kunnen ontwikkeld worden om schadelijke wachttijden terug te dringen.

Je werkt zeer nauw samen met de programmamanager en de vier landelijke ambassadeurs. Iedere ambassadeur is verantwoordelijk voor een van de vier bovengenoemde veranderopgaven. In de praktijk is de voortgang van deze veranderopgaven nauw verweven en mede afhankelijk van het bestaan van schadelijke wachttijden. Het is daarom cruciaal dat je zorgvuldig met de ambassadeurs afstemt en voortbouwt op bestaande kennis en netwerken.

Wie wij zoeken

Wij zoeken een zeer ervaren projectleider/onderzoeker die zijn/haar expertise wil inzetten voor versterking van de Jeugdzorg. Je hebt aantoonbaar ruime ervaring met het analyseren en aanpakken van wachtlijstvraagstukken (binnen de zorg of daarbuiten).

Je hebt ervaring met werken in een politiek-bestuurlijke context en bent bekwaam in het omgaan met een muli-dimensioneel vraagstuk waar veel stakeholders en belangen bij betrokken zijn. Je bent in staat om een complex vraagstuk hanteerbaar te maken. Je hebt ervaring met transities en bent veranderkundig sterk. Je bent analytisch sterk, je beschikt over een ruim en methodisch (onderzoeks)repertoire en weet dit te combineren met een actiegerichte aanpak.

Je hebt bij voorkeur ervaring met een ‘agile’ manier van werken. Je bent in staat het wachttijden vraagstuk wendbaar/lenig en flexibel te organiseren. Je communiceert continu en proactief over tussentijdse resultaten. Je neemt stakeholders mee in een gezamenlijk leerproces waarbij je tussentijdse resultaten goed zichtbaar weet te maken.

Je bent een verbinder en een teamspeler. Je bent een stevige en stabiele gesprekspartner en bent tegelijkertijd dienstbaar en faciliterend aan de (veranderopgaven van de) ambassadeurs en overige leden van het OZJ. Je weet op basis van persoonlijkheid en expertise mensen mee te nemen en draagvlak te organiseren binnen het OZJ en de stakeholders in de regio’s. Ervaring met (de transformatie van) het jeugddomein is een pré. Je bent een prettige persoonlijkheid met een nieuwsgierige geest die je naar de antwoorden van morgen brengt.

Ons aanbod voor de beste kandidaat

Een intellectueel zeer uitdagende opdracht in een complexe politieke context binnen een prachtige sector. Een opdracht waarbij je een daadwerkelijke bijdrage kunt leveren aan een complex maatschappelijk vraagstuk.

Het betreft een opdracht met een start van 6 maanden. Bij wederzijdse tevredenheid is de intentie de opdracht te verlengen voor de duur van het programma (tot eind 2021). De tijdsbesteding betreft een wisselend aantal dagen per week. Afhankelijk van de fase waarin het programma zich bevindt. De verwachting is dat je het eerste half jaar minimaal 3 dagen per week beschikbaar moet zijn.

Reactie & informatie

VOOR is gevraagd om de werving en voorselectie voor deze opdracht uit te voeren. Marieke Sprietsma is hiervoor verantwoordelijk. Voordat we kandidaten uitnodigen voor een live selectiegesprek met VOOR, maken wij mogelijk eerst kennis via Skype.

De gesprekken met VOOR vinden plaats op 13 en 17 maart in Rotterdam en 18 maart bij Vroeg in Bunnik. De gesprekken met de selectiecommissie bij de VNG vinden plaats op 20, 24 of 25 maart 2020 in Den Haag. Wanneer je geïnteresseerd bent in deze opdracht, ontvang ik graag een heldere motivatiebrief en actueel CV via dit reactieformulier. Vermeld ook een tariefsindicatie, en je skype adres.

IVM EEN TECHNISCHE STORING ONTVANG JE DEZE OPDRACHT MOGELIJK TWEE KEER. EXCUSES VOOR HET ONGEMAK